John Henry Newman
John Henry Newman Template:Post-nominals (21 February 1801 - 11 Phato1890) e ne e le setsebi sa bolumedi sa Makatholika ya Senyesemane, setsebi sa thuto, rafilosofi, rahistori, sengoli le seroki. O ne a kile a e-ba moprista wa Anglican 'mme ka mor'a ho sokoloha o ile a fetoha mok'hadinale. E ne e le motho ya bohlokwa le ya bakang kgang nalaneng ya bolumedi sa Engelane lekgolong la bo19 la dilemo mme o ne a tsejwa ka naha ka bo-1830s. Template:Sfn O ile a halaletswa e le mohalaledi ya K'hatholike ka 2019. E ne e le setho sa Mokgatlo wa dithuto wa Mohalaledi Philip Neri.
Qalong e ne e le setsebi sa thuto ya evangeli Yunivesithi ya Oxford ebile e le moprista Kereke ya Engelane, Newman o ile a kgahlwa ke moetlo o phahameng wa kereke ya Anglicanism. O ile a fetoha e mong wa baeta-pele ba tummeng ba Oxford Movement, sehlopha se nang le šusumetso le se nang le kgang sa Anglicans se neng se lakatsa ho kgutlisetsa Kereke ya Engelane ditumelo tse ngata tsa K'hatholike le meetlo ya ditumelo pele ho Phetohelo ea Senyesemane. Ka hona, mokgatlo ona o ile a atleha. Ka mor'a hore Newman a phatlalatse pampiri ya hae e neng e le ya kgang ka 1841, kamorao o ile a ngola: "Ke ne ke le betheng ya ka ya lefu, mabapi le ho ba setho sa Kereke ya Anglican". [1]
Ka 1845, Newman o ile a tlohela mosebetsi wa hae wa ho ruta Yunivesithing ya Oxford, mme, a kopantswe ke ba bang empa eseng balateli ba hae bohle, ka molao a tloha Kerekeng ya Engelane 'me a amohelwa Kerekeng ya K'hatholike. O ile a hlomellwa kapele hore e be moprista 'me a tswela pele e le moeta-pele ya nang le tšhutsumetso ya bolumedi, a dula Birmingham. Ka 1879, o ile a kgethwa hore e be mok'hadinale ke Mopapa Leo XIII e le ho mo tsebisa ka tšhebeletso eo a e entseng bakeng sa Kereke e K'hatholike Engelane. O ile a ba le seabo ho theheng Yunivesity Catholic of Ireland ka 1854, eo hamorao e ileng ya fetoha University College Dublin. Template:Sfn
Newman e ne e boetse e le motho ya nang le tsebo ya bongodi: dingolelwang le tsa hae tse kgolo di kenyelletsa ditokomane tsa Times (1833-1841), pale ya hae ya bophelo Apologia Pro Vita Sua (1864), Grammar of Assent (1870), le thothokiso The Dream of Gerontius (1865), e ileng ya thehwa ka 1900 ke Edward Elgar. O ile a ngola dithothokiso tse tummeng "Lead, Kindly Light", "Firmly I believe, and truly", le "Praise to the Holyest in the Height" (tse pedi tsa morao-rao di nkilwe ho Gerontius).
Ho hlohonolofatswa ha Newman ho ile ha phatlalatswa ke Mopapa Benedict XVI ka la 19 Lwetse 2010 nakong ya ketelo ya hae United Kingdom. Ho halaletswa ha hae ho ile ha amohelwa ka molao ke Mopapa Francis ka la 12 Hlakola 2019, mme ha etsahala ka la 13 Mphalane 2019. Ke mohalaledi wa bohlano wa City of London, kamora Thomas Becket (ya hlahetseng Cheapside), Thomas More (ya hlahetse Milk Street), Edmund Campion (mora ya morekisi wa dibuka wa London) le Polydore Plasden (wa Fleet Street).